De actielijn cross-overs sprak met Niels Louwaars, directeur van Plantum, over zijn organisatie en hoe cross-over werken een steeds belangrijke rol speelt in de huidige maatschappij.
Plantum
Plantum is de brancheorganisatie van zaaizaad en plantgoedbedrijven in Nederland. Er zijn ruim 300 leden verbonden aan deze organisatie. Plantum staat aan het begin van alle groene ketens in de wereld, een groot deel van de plantveredeling die ze in Nederland produceren, wordt geëxporteerd naar het buitenland. Nederland is de grootste exporteur van plantaardig uitgangsmateriaal, met 2,9 miljard het afgelopen jaar. Niet alleen worden zaden geëxporteerd, maar ook kennis. “Plantveredeling is heel kennisintensief en alles wat je als maatschappij wilt van de land- en tuinbouw, bijvoorbeeld het beperken van chemische gewasbescherming, het verhogen van gezondheid bevorderende stoffen of het klaarmaken van gewassen voor de klimaatverandering, programmeren we in het zaadje, zodat we dit later niet meer hoeven te corrigeren in het veld. Hiervoor hebben wij heel veel goed opgeleide mensen nodig, elk jaar weer”, begint Niels Louwaars zijn verhaal.
Actielijn Cross-overs GroenPact
Door de groeiende sector wordt het groene onderwijs een steeds belangrijker component. “We zien in onze sector heel duidelijk dat werknemers van de bedrijven, zowel vanuit het middelbaar-, hoger- of zelfs universitair opleidingsniveau, de laatste twintig jaar hebben moeten samenwerken met partijen uit andere disciplines”, vertelt Niels Louwaars. “De laatste veertig jaar is er bijvoorbeeld een laboratoriumtak verbonden aan de plantveredeling. Het gaat er niet om hoeveel kennis de studenten hebben, maar ook de attitude die zij hebben om nieuwe dingen op te willen en kunnen pakken.” Door het belang van de cross-overs die ontstaan als onderdeel van de studie en op verschillende niveaus, heeft Niels Louwaars mede bestuurlijke verantwoordelijkheid genomen voor het GroenPact op de actielijn Cross-overs.
“Als het groene onderwijs enkel en alleen binnen de groene vakjes blijft denken, dan missen zij ongelofelijk veel kansen in de toekomst met het risico dat het groen onderwijs stil blijft staan. Cross-overs is ontzettend belangrijk om een groei door te maken, zeker in de huidige maatschappij.” Vult Niels Louwaars aan op de vraag wat de meerwaarde van het GroenPact is.
Cross-over Pilots
De actielijn cross-overs is gestart met drie pilots. “Het doel van de pilots is om inzichten te krijgen in het samenwerken met andere disciplines, maar ook met andere scholen. We zoeken uit wat hierin de mentale-, institutionele- en financiële bottlenecks zijn.” Uit de praktijk blijkt dat het bijvoorbeeld lastig is om breed buiten de eigen school en vakgebied te durven denken. De uitdaging ligt in het verbreden van de mindset van alle betrokkenen.
De toekomst van cross-over werken “Toekomsten volgen elkaar steeds sneller op”, begint Niels Louwaars. “De mensen die we nu aan het opleiden zijn, zullen in 2050/2060 nog steeds aan het werk zijn. Veranderingen gaan steeds sneller in de maatschappij. Dat betekent dat iedereen die we nu opleiden hierop toegerust moet zijn. Ze moeten in staat zijn nieuwe kennis op te kunnen doen en hiermee leren omgaan. Het is een belangrijke taak van de scholen deze mindset mee te geven aan studenten”. Scholen kunnen hier vorm aan geven door studenten samen te laten werken met studenten uit een heel ander vakgebied. Hierdoor krijgen zij inzichten in hoe ze in de toekomst met ontwikkelingen die ver buiten het eigen vakgebied liggen om kunnen gaan.
Wat vraagt het werken in een cross-over setting van betrokken partijen? Hoe verbind je deze partijen? Wat zijn hierin best practices? De actielijn cross-overs ging hierover in gesprek met Gerry Kouwenhoven, manager Research & Innovation Centre Agri, Food & Life Sciences (AFL).
Vertical Farming
Er is gestart met een inhoudelijk thema in de metropoolregio Rotterdam-Den Haag, namelijk Vertical Farming. Vertical Farming is een thema dat heel veel sectoren, mensen en partijen raakt. Onderwerpen als teelt, inrichting van de omgeving, nieuwe ketens die ontstaan en ondernemerschap komen hierbij kijken. “Als we binnen kennisinstelingen denken, raakt het heel veel verschillende opleidingen”, begint Gerry Kouwenhoven. “Kijken we binnen de onderwijskolom, dan heeft het niet alleen betrekking op het HBO, maar ook op het MBO en WO. Tevens zijn er externe partijen betrokken bij dit project, namelijk ondernemers, overheden, onderwijs- en onderzoeksinstellingen.” De rol van Gerry Kouwenhoven binnen het project Vertical Farming, en tevens binnen Inholland, is het verbinden van alle betrokken partijen. “Niet alle partijen spreken dezelfde taal, ze hebben allemaal een andere urgentie en kloksnelheid”, dat is wat het werken in een cross-over setting zo anders maakt dan het werken in een mono sectorale omgeving.
Succesfactor
“Het is moeilijk te bepalen wat best practices zijn voor het werken in een cross-over setting. Het gaat vooral om de tijd nemen om elkaar te begrijpen en te verstaan”, vertelt Gerry Kouwenhoven. “Als kennisinstelling is het belangrijk dat de vraag en urgentie van buitenaf komt. Vraag jezelf af waarom je een onderzoek of project begint, wie erbij gebaat zijn en dat er ook echt een vraag is die beantwoordt moet worden”, vervolgt Gerry Kouwenhoven haar verhaal.
Opdoen van inzichten
“Vertical Farming vraagt om een andere manier van ondernemen. Zo vraagt het telen in een volledig geconditioneerde omgeving andere expertise dan in de reguliere kassen. Door het ontstaan van nieuwe ketens, wordt er een heel ander ondernemerschap gevraagd”, steekt Gerry Kouwenhoven van wal wanneer er gevraagd wordt om voorbeelden waarin inzichten zijn opgedaan betreffende inhoud. “In het verlengde daarvan zie je ook dat je als ondernemer een ander businessmodel nodig hebt en vooral een andere waardepropositie moet innemen.”
Realisatie
“We proberen heel veel initiatieven bij elkaar te brengen binnen de pilot. We bouwen netwerken door contacten met alle partijen te onderhouden. Zij moeten weten dat we bereikbaar en vindbaar zijn en altijd openstaan voor een gesprek over dit onderwerp. Er zijn veel partijen betrokken bij dit project. Alle elementen zijn aan elkaar verbonden, je kunt niks los van de ander organiseren of doen”, sluit Gerry Kouwenhoven haar verhaal af.
De actielijn Cross-overs ging in gesprek met Ton Schüller over het nieuwste cross-over project binnen de pilot. Ton Schüller is programmamanager bij PPS Waterroute. Er is recentelijk gestart met een nieuw cross-over project: Sliedrecht Buiten, waar onder andere een waterretentie is opgenomen. Dit betreft een extra wateropvang realiseren om regenwater op te kunnen slaan.
Cross-over project Sliedrecht Buiten
De opdrachtgever van dit project is de gemeente Sliedrecht. Gedurende dit programma wordt een samenwerkingsconstruct opgesteld, die de werkzaamheden gaan verrichten. De studenten van Wellantcollege bemoeien zich met de eerste planvorming van dit programma. Wellantcollege is betrokken als groenexpert en DaVinci college vertolkt de rol van technisch expert.
“Met dit project willen we ervoor zorgen dat studenten met authentieke en complexe vraagstukken aan de gang gaan, die echt zijn. Hierdoor brengen we ze dichter bij het werkveld, waardoor ze hun vaardigheden en kennis op een andere manier ontwikkelen dan alleen in een klaslokaal”, vertelt Ton Schüller. “De toekomst vraagt om medewerkers die multidisciplinair kunnen samenwerken aan complexe opdrachten. De noodzaak voor ons is dus om studenten hierop voor te bereiden.”
Traject van meerdere projecten
“Sliedrecht Buiten is één van de projecten die gestart is, we hebben er al meerdere achter de rug. Hierbij experimenteren we telkens hoe we de cross-over werking het beste kunnen realiseren. Je krijgt hierbij te maken met de dynamiek van het onderwijs en de dynamiek van de regio.”
Ton Schüller
Succesproject ‘Lammetjeswiel’
Ton Schüller verteld enthousiast over het laatste project, Lammetjeswiel, wat een groot succes is geweest. “Dit project ging over de herinrichting van een recreatieplas, in samenwerking met de gemeente Alblasserdam, een ondernemer en met studenten van het DaVinci college en Wellantcollege. Voor de gemeente is het een best gewaagde stap geweest om zo nauw samen te werken met het onderwijs, uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een groot succes. De gemeente heeft ervoor bij bestek vastgelegd dat de begeleiding van studenten door het bedrijfsleven mede zal worden uitgevoerd gezorgd en dat een derde van de gelden besteed werden aan de begeleiding van studenten. Hierdoor hebben de studenten allerlei certificaten behaald, die ze anders nooit zouden kunnen halen.”
Belangrijke inzichten
Het is van groot belang de samenwerking met een hbo-instelling te realiseren. Vele vraagstukken starten met toegepast onderzoek, waaruit kleinere vraagstukken kunnen worden geformuleerd Binnen de waterroute werken we samen met de opleiding Lanscape and Environment management. Op dit moment trekken hbo en mbo op in een tweetal-projecten.
Het opstellen van een leerofferte Waarin de afspraken met de opdrachtgever en de te behalen leertaken en werkprocessen van de student zijn vastgelegd, is één van de belangrijke instrumenten die ontwikkeld zijn gedurende deze periode. Ton Schüller vertelt: “In onze regio is heel duidelijk afgesproken dat er volgens een bepaalde methodiek met de studenten wordt gewerkt. Een belangrijk onderdeel van die methodiek is de vraagarticulatie door het onderwijs en de leerofferte. Onderwijs is hierin eigenlijk alleen maar de coach om dat proces te begeleiden. Docenten zijn in dit traject vooral procescoach. Dit succes is natuurlijk niet zonder hobbels bereikt. Maar van belang is dat het gezamenlijke uitgangspunt ‘samenwerken in leren’ is. De evaluatie van het project zal in januari 2019 plaatsvinden. Een externe procesbegeleider zal samen met alle partijen een lerende procesgang opstellen. Andere gemeenten zijn namelijk ook enthousiast geraakt.”
Input van actielijn Cross-overs
“Door de Community of Learning bijeenkomsten kunnen we binnen de verschillende pilots en samen met experts kennis uitwisselen. Hoe pakken zij bijvoorbeeld bepaalde zaken aan? Daar leert eenieder weer veel van en de uitkomsten nemen we mee om ons project te versnellen en/of verbeteren. Kennis en kunde komt bij elkaar, tevens vergroten we ons netwerk. De uitwisseling van informatie is heel belangrijk, net zoals het elkaar helpen en ondersteunen. Ik heb wel ervaren dat het werken in een cross-over setting een lange termijn traject is”, sluit Ton Schüller af waarvoor geduld en gevoel voor timing erg belangrijk is.
Mooie uitdaging voor Wellant watermanagement studenten. Zij mochten samen met 40 andere studenten in een cross-over setting brainstormen over de gevolgen en oplossingen van en voor Verstedelijking.
Jongeren uit Zuid-Holland droegen tijdens een workshop op 20 september allerlei ideeën en oplossingen aan voor het vraagstuk Verstedelijking. De drie (student)vertegenwoordigers van de regio’s Alblasserwaard en Drechtsteden werden, met nog 7 andere studenten, uitgenodigd om op 4 oktober bij de conferentie Verstelijking een bijdrage te leveren. Hier waren meer dan 300 bestuurders uit de provincie Zuid-Holland aanwezig. De studenten hebben hier hun netwerk kunnen uitbreiden.
Klik hier voor de gemaakte film.